5 Türk üniversitesinden bilim insanları Antarktika ve Arktik Bölge’de küresel iklim değişikliğinin hızlı sonuçlarına dair veri topluyor
5 Türk Üniversitesinden bilim insanları dünyanın iklim krizini çözmek için yürütülen ortak çalışma olan 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferinde kutuplarda çalışıyor. Dokuz Eylül Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesinin yanı sıra Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, TÜBİTAK ile Bulgaristan, İtalya ve Şili kutup araştırmacıları 26 Haziran 2024 tarihinde başlanan sefer kapsamında 16 proje yürütüyor. Koordinatörlüğünü Prof. Dr. Burcu Özsoy, liderliğini Prof. Dr. Ersan Başar’ın sürdürdüğü sefer kapsamında özellikle küresel iklim değişikliğinin hızlı sonuçlarına dair net veriler sunulması amaçlanıyor.
İçerisinde Arktik Okyanusu’nu da barındıran Arktik Bölge, 20 milyon kilometrekarelik alanda hem kıyısı olan ülkelere hem de diğer devletlere ev sahipliği yapıyor. Küresel iklim değişikliğinin sonuçlarının dünya üzerinde en net okunduğu alanlardan olan Arktik Bölge’de azalan deniz buzları deniz ekosistemini değiştirerek deniz yaşamını etkiliyor. Arktik Bölge yeni deniz yollarının açılmasıyla birlikte deniz ticareti için de büyük önem taşıyor. Araştırma yapan ülkeler, Arktik Bölge’de yer alan Norveç’e bağlı Svalbard Takımadaları’nda yer alan bilim istasyonlarında çalışmalarını gerçekleştirdiği gibi bu bölgeye deniz seferleri de düzenleyerek bölgenin değişimini bilimsel çalışmaları ile takip ediyor. Türkiye de her iki kutup bölgesinde destek olduğu bilimsel çalışmalar, katılım sağladığı uluslararası toplantılar ve oluşumlar, düzenlediği eğitim ve farkındalık çalışmaları, hayata geçirdiği ulusal ve uluslararası iş birlikleri ve gerçekleştirdiği Ulusal Kutup Bilim Seferleri ile birlikte Arktik’te ve Antarktika’da varlığını güçlendirmeye ve dünya literatürüne bilimsel katkı sunmaya devam ediyor.
Deniz Buzlarından Numuneler Alınıyor
Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferikapsamında; deniz suyu, sediman, plankton ve mikroplastik örneklerle birlikte atmosferik/meteorolojik veriler, okyanusa dair fiziksel parametreler toplanıyor, uydu verilerinin de yardımıyla uzaktan algılama çalışmalarının yersel doğrulaması gerçekleştiriliyor. Ayrıca İtalya Kutup Bilim Enstitüsü ile ortak yürütülen bilimsel çalışmalar kapsamında 3 farklı proje için örneklemeler Türk bilim insanları tarafından gerçekleştirilerek, İtalya’ya ait Svalbard’da bulunan Dirigibile Bilim istasyonuna teslim edilecek. Çalışmada, az yıllık deniz buzlarından numuneler alınıyor, soğuktaki canlı yaşamı ve enzim üretkenlikleri inceleniyor. Örnekleme istasyonlarında direkt veya plankton ağları ile temin edilen deniz suları ile DNA, mikroplastik, plankton, pigment gibi deniz yaşamı ve yoğunluğu araştırılıyor.
Numuneler Türkiye’deki Laboratuvarlarda İncelenecek
Gemi üzerine kurulan Otomatik Meteoroloji İstasyonu (Automatic Weather Station- AWS) ile birlikte sefer rotası üzerindeki sıcaklık, güneşlenme şiddeti, nem, deniz suyu sıcaklığı ve rüzgar verileri kayda alınırken, yine gemi üzerine kurulan uydu sistemleri ile birlikte atmosferdeki radyasyon yayılımı ve uydu sinyal sistemleri hakkında çalışmalar yürütülüyor. Cumhurbaşkanlığı Himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen Ulusal Kutup Araştırmaları kapsamında Arktik Bölge’ye ve Antarktika’ya düzenlenen 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi 25 Temmuz’da son bulacak. Elde edilen numuneler içerisinde depolanan sanal veriler haricinde, çalışılacağı alana göre dondurulmuş, filtreden geçirilmiş veya ham olarak saklanan örnekler Türkiye’ye döndükten sonra Dokuz Eylül Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve TÜBİTAK MAM laboratuvarlarında incelenecek. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
